Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS) είναι μια χρόνια γαστρεντερική διαταραχή που επηρεάζει εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Χαρακτηρίζεται από μια ομάδα συμπτωμάτων που διαφέρουν από άτομο σε άτομο, ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής του πάσχοντα. Η διαταραχή εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες, με την πλειοψηφία των περιπτώσεων να εκδηλώνεται μεταξύ 45-64 ετών.
Τι είναι το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου;
Το IBS είναι μια λειτουργική διαταραχή του πεπτικού συστήματος, που σημαίνει ότι δεν υπάρχει ορατή ή δομική βλάβη στο έντερο. Επηρεάζει κυρίως το παχύ έντερο (κόλον) και σχετίζεται με μη φυσιολογικές συσπάσεις του εντέρου, υπερευαισθησία στον πόνο και δυσλειτουργία του άξονα εντέρου-εγκεφάλου. Αν και η ακριβής αιτία δεν είναι γνωστή, ενοχοποιούνται παράγοντες όπως στρες, διατροφικές συνήθειες, ορμονικές διαταραχές και μικροβιακές ανισορροπίες.
Συμπτώματα του συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου
Τα βασικά συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Χρόνιο κοιλιακό άλγος, το οποίο εκδηλώνεται ως σφίξιμο ή κράμπες στην κοιλιακή χώρα. Ο πόνος μπορεί να επιδεινώνεται μετά την κατανάλωση τροφής και να ανακουφίζεται με την αφόδευση.
- Διαταραχές στις εντερικές συνήθειες, όπως διάρροια, δυσκοιλιότητα ή εναλλαγή των δύο.
- Ναυτία, μετεωρισμός, υπερβολική παραγωγή αερίων και δυσπεψία.
- Εξωεντερικά συμπτώματα, όπως πονοκέφαλοι, κόπωση, δυσμηνόρροια και πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή.
Ιδιαίτερη προσοχή απαιτείται εάν ο κοιλιακός πόνος συνοδεύεται από ανορεξία, ανεξήγητη απώλεια βάρους ή διαταραχές στον ύπνο, καθώς αυτά μπορεί να υποδηλώνουν άλλη παθολογική κατάσταση.
Διάγνωση
Η διάγνωση βασίζεται στην παρουσία χαρακτηριστικών συμπτωμάτων και στην απουσία άλλων οργανικών παθήσεων. Ο ιατρός λαμβάνει ένα λεπτομερές ιατρικό ιστορικό, πραγματοποιεί κλινική εξέταση και μπορεί να ζητήσει επιπλέον εργαστηριακές εξετάσεις, όπως ανάλυση κοπράνων, εξετάσεις αίματος ή απεικονιστικές μελέτες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί κολονοσκόπηση ή ενδοσκόπηση.
Τα κριτήρια Ρώμης IV χρησιμοποιούνται για τη διάγνωση του IBS, σύμφωνα με τα οποία ένα άτομο πρέπει να έχει επαναλαμβανόμενο κοιλιακό άλγος ή δυσφορία για τουλάχιστον μία ημέρα την εβδομάδα τους τελευταίους τρεις μήνες, μαζί με δύο ή περισσότερα από τα ακόλουθα:
- Πόνο που σχετίζεται με την αφόδευση.
- Αλλαγές στη συχνότητα των κενώσεων.
- Αλλαγές στη μορφή ή εμφάνιση των κοπράνων.
Το σύνδρομο ταξινομείται σε τέσσερις υποτύπους:
- IBS-C (με δυσκοιλιότητα).
- IBS-D (με διάρροια).
- IBS-M (με εναλλασσόμενες συνήθειες εντέρου).
- IBS-U (μη καθορισμένο IBS).
Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου: Θεραπεία
Το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου είναι μια χρόνια πάθηση, για την οποία δεν υπάρχει οριστική θεραπεία. Η αντιμετώπιση επικεντρώνεται στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής του ασθενούς.
Διατροφή και τρόπος ζωής
- Αποφυγή τροφών που προκαλούν φούσκωμα, όπως όσπρια, γαλακτοκομικά, τηγανητά και καφεΐνη.
- Αύξηση φυτικών ινών σε περιόδους ύφεσης, ενώ σε εξάρσεις, η πρόσληψή τους πρέπει να μειώνεται.
- Κατανάλωση μικρών και συχνών γευμάτων.
- Διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους και τακτική φυσική δραστηριότητα.
Φαρμακευτική αγωγή
- Σπασμολυτικά, όπως η υοσκιναμίνη και η μεμπεβερίνη, που μειώνουν τους κοιλιακούς σπασμούς.
- Αντιδιαρροϊκά φάρμακα, όπως η λοπεραμίδη, για προσωρινή ανακούφιση από τη διάρροια.
- Καθαρτικά και διαλυτές φυτικές ίνες, όπως το ψύλλιο, για την ανακούφιση της δυσκοιλιότητας.
- Ηπιότερα αντικαταθλιπτικά, όπως οι τρικυκλικές ενώσεις και οι SSRIs, που βελτιώνουν την αίσθηση του πόνου μέσω της ρύθμισης των νευροδιαβιβαστών.
- Αντιεμετικά και προβιοτικά, που βοηθούν στη διατήρηση της εντερικής μικροχλωρίδας και στη βελτίωση της πέψης.
Εναλλακτικές θεραπείες
- Βελονισμός, φυτικά συμπληρώματα και θεραπεία με ένζυμα, που βρίσκονται ακόμα σε πειραματικό στάδιο, αλλά έχουν δείξει ενθαρρυντικά αποτελέσματα.
- Γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία και τεχνικές διαχείρισης άγχους, που μειώνουν το στρες και τις νευρολογικές εκδηλώσεις του συνδρόμου.
- Χρήση προβιοτικών, που συμβάλλουν στη διατήρηση της ισορροπίας της εντερικής χλωρίδας και στη μείωση των συμπτωμάτων.
Για εξειδικευμένη διάγνωση και εξατομικευμένη θεραπεία, επικοινωνήστε με την έμπειρη Γενική Χειρουργό Δρ. Μπεθάνη Δήμητρα, η οποία διαθέτει πολυετή εμπειρία στη διάγνωση και αντιμετώπιση γαστρεντερικών διαταραχών, προσφέροντας ολοκληρωμένες λύσεις προσαρμοσμένες στις ανάγκες κάθε ασθενούς.